Kính gửi các bạn nhỏ, giáo viên và quý phụ huynh,
Chào mừng bạn đến với Cẩm nang CoreG9
Bạn đã bao giờ tự hỏi cuộc sống có thể vừa tuyệt vời mà cũng vừa khó khăn cùng một lúc chưa? May mắn thay, bạn đã được trang bị mọi thứ cần thiết để điều hướng hành trình cuộc sống, bao gồm một cơ thể, trái tim và khối óc để trải nghiệm cuộc đời mình. Con người chúng ta được sinh ra với những khả năng cơ bản về khả năng phục hồi và hạnh phúc.
Cẩm nang này tập trung vào việc khám phá **Bản thể Cốt lõi** của bạn và **Trí tuệ Cảm xúc**. Sổ tay được chia thành ba phần chính:
PHẦN I: TÔI TRONG VÙNG BÌNH AN Phần này giúp bạn phát triển Khái niệm Bản thân (Self-concept), nhận diện cảm xúc, và xây dựng Khả năng Phục hồi và Tự Điều chỉnh thông qua các hoạt động cơ bản. Bạn sẽ học cách sử dụng các Chiến lược "Giúp ngay!" (Help Now! Strategies) đơn giản, là những hành động nhanh chóng giúp cơ thể, tâm trí và sự chú ý trở về khoảnh khắc hiện tại và vùng cân bằng—**Vùng Bình an (Resilient Zone)**.
PHẦN II: TÔI VÀ KỸ NĂNG NỀN TẢNG Phần này tập trung vào khám phá và củng cố năm nhóm **Năng lực Hướng nghiệp Đa lĩnh vực** (gốc rễ của sở thích và khả năng):
PHẦN III: TỔNG KẾT HÀNH TRÌNH VÀ BƯỚC TIẾP THEO Phần này giúp bạn tổng kết các năng lực nổi bật và thiết lập các mục tiêu khám phá đơn giản cho tương lai.
Đây là một cuốn sổ tay để bạn tự điền, vẽ, tô màu, dán hình và ghi chú đơn giản. Chúng tôi khuyến khích bạn thử các hoạt động này và xem điều gì bạn thích.
*Luyện tập thường xuyên: Các hoạt động trong cẩm nang này giới thiệu cho bạn những kỹ năng mới mà bạn có thể phát triển theo thời gian. Kỹ năng mới chỉ trở thành thói quen khi được lặp đi lặp lại. Vì vậy, bạn nên lặp lại những hoạt động mà bạn thấy hữu ích nhất.
*Sử dụng linh hoạt: Một số hoạt động bạn có thể tự làm, và một số hoạt động nên làm cùng bạn bè, gia đình hoặc giáo viên của bạn. Mặc dù bạn có thể thực hiện các hoạt động này một cách độc lập, nhưng bạn luôn có thể tìm đến người khác để được hỗ trợ hoặc đơn giản là để trò chuyện về những gì bạn đang học.
*Quy ước về Hướng dẫn Thực hành:
Tự thực hành: Bạn có thể tự làm hoạt động này một mình.
Thực hành với sự hướng dẫn của GV/Cha mẹ/Mentor: Hoạt động này cần sự hỗ trợ, giám sát hoặc tham gia của người lớn.
Bắt đầu hành trình của bạn: Bạn đã có mọi thứ bạn cần để điều hướng cuộc sống. Hãy bắt đầu khám phá và củng cố những khả năng phục hồi và hạnh phúc tự nhiên của mình ngay bây giờ!
Trọng tâm: Nhận thức về sự độc đáo của bản thân.
Hãy vẽ một bức chân dung thật đẹp của chính em ở ô bên dưới. Nhớ vẽ cả những điều đặc biệt mà chỉ em mới có (ví dụ: tính cách vui vẻ, giọng nói hay)!
Em là người **DUY NHẤT** trên thế giới! Hãy liệt kê 3 điều làm nên sự đặc biệt của em (ví dụ: Tóc tôi xoăn, tôi hay cười, tôi biết giúp mẹ nấu ăn).
Điều 1:
Điều 2:
Điều 3:
Trọng tâm: Nhận thức về tình yêu thương trong gia đình.
Vẽ hoặc dán ảnh các thành viên trong gia đình em.
Vẽ hoặc viết 1 việc nhỏ em đã làm hôm nay để làm một người thân vui (ví dụ: ôm mẹ, gấp chăn, chia sẻ đồ chơi).
Trọng tâm: Gọi tên Cảm xúc.
Cảm xúc có màu sắc riêng! Em hãy tô màu các khuôn mặt dưới đây, sau đó điền tên màu em chọn.
[Image of a color wheel with different emotions]| Cảm xúc | Khuôn mặt | Màu sắc tôi chọn |
|---|---|---|
| Vui (Hạnh phúc) | 😄 | |
| Buồn (Mất mát) | 😢 | |
| Giận (Tức tối) | 😠 | |
| Sợ (Lo lắng) | 😨 |
Trọng tâm: Học cách diễn đạt cảm xúc cá nhân.
Vẽ lại một lần em cảm thấy rất vui (ví dụ: được đi công viên, được điểm 10).
Vẽ lại một lần em cảm thấy rất buồn (ví dụ: bị lạc đồ chơi, bị té ngã).
Trọng tâm: Khám phá các Nhu cầu cơ bản (Những điều em cần).
Vẽ 3 thứ em cần để sống vui và khỏe mạnh. (Gợi ý: Thức ăn ngon, Nơi ở an toàn, Tình yêu thương).
| Điều tôi cần 1 | Điều tôi cần 2 | Điều tôi cần 3 |
Trọng tâm: Nhận thức mối liên hệ giữa nhu cầu và cảm xúc (An lạc).
Vẽ 1 việc khiến em cảm thấy rất bình yên (An lạc). Việc này cho thấy nhu cầu của em đã được đáp ứng. (Ví dụ: Đọc sách cùng mẹ, nằm nghe mưa).
Trọng tâm: Nhận thức về sự nảy sinh cảm xúc khó chịu.
Kể hoặc vẽ lại lần em cảm thấy giận dữ hoặc lo lắng.
Sự kiện đã xảy ra:
Tôi cảm thấy:
Lúc đó, tôi muốn (Nhu cầu chưa được đáp ứng) là:
Trọng tâm: Tạo Nguồn lực Bình an Cá nhân.
Vẽ 3 người, nơi chốn, hoặc kỷ niệm mà em nhớ lại thì thấy an toàn và bình yên. Em có thể dùng những hình ảnh này khi căng thẳng.
| Người/Nơi chốn 1 | Người/Nơi chốn 2 | Kỷ niệm 3 |
Trọng tâm: Nhận diện Cảm giác bên trong cơ thể.
Ngồi thật yên lặng và nhắm mắt lại. Tập trung vào hơi thở. Vẽ hoặc tô màu 1 biểu tượng (ví dụ: một chấm tròn) nơi cơ thể em đang cảm thấy ấm áp, dễ chịu, hoặc bình thường ngay lúc này.
[Image of a simplified human body outline for kids](Vẽ trên hình người để đánh dấu)
Việc chú ý đến cảm giác bên trong cơ thể giúp em trở nên bình tĩnh hơn.
Trọng tâm: Luyện tập kỹ năng Nền tảng (Grounding).
Hãy chạm tay vào một vật gần đó (sách, bàn, tường) trong 10 giây.
Vật bạn chạm vào là:
3 cảm giác bên ngoài (lạnh, ấm, cứng, mềm, nhẵn, thô ráp):
Cảm giác bên trong cơ thể em khi chạm vào nó (dễ chịu, khó chịu, hay bình thường)?:
Trọng tâm: Hiểu sơ khởi về Vùng Bình an (Resilient Zone).
Vẽ một đường cong đại diện cho Vùng Bình an của em. Đây là vùng em cảm thấy kiểm soát được và suy nghĩ rõ ràng.
Đánh dấu **(X)** 1 điểm trên đường cong khi em cảm thấy bình tĩnh và tỉnh táo (Trạng thái lý tưởng).
Trọng tâm: Nhận thức về sự rối loạn điều chỉnh.
Dùng bản đồ Vùng Bình an ở trên:
Đánh dấu **(A)** 1 điểm khi em cảm thấy quá hưng phấn/tức giận (Đây là Vùng Cao).
Đánh dấu **(B)** 1 điểm khi em cảm thấy quá buồn/kiệt sức (Đây là Vùng Thấp).
Trọng tâm: Thực hành sử dụng nguồn lực để điều chỉnh cảm giác.
Dùng 1 món đồ chơi/vật dụng yêu thích (chọn từ Hộp Kỷ niệm nếu có). Tập trung nhìn vào món đồ đó.
Tên món đồ/vật dụng:
3 từ mô tả món đồ đó (ví dụ: Mềm mại, màu xanh, có mùi thơm):
Cảm giác này giúp em trở nên bình tĩnh hơn như thế nào?:
Trọng tâm: Tăng cường Nhận thức về Bản thân và khả năng kiểm soát.
Vẽ một chiếc Hộp (giống chiếc hộp đựng đồ) và ghi hoặc vẽ 3 cảm xúc/thói quen mà em muốn học cách kiểm soát tốt hơn (ví dụ: bướng bỉnh, giận dữ, vội vàng).
Mục đích của phần này là giúp em khám phá những sở thích tự nhiên và khả năng đặc biệt của mình.
Trọng tâm: Kỹ năng kể chuyện và giao tiếp (Verbal Communication).
Kể một câu chuyện đã xảy ra hôm nay cho người thân. Sau đó, em hãy vẽ lại khuôn mặt của họ khi họ nghe câu chuyện của em (vui, ngạc nhiên, chăm chú...).
Trọng tâm: Tăng vốn từ vựng (Vocabulary).
Viết/vẽ 3 từ mới em học được tuần này. Đặt 1 câu đơn giản với mỗi từ.
Từ 1: . Câu:
Từ 2: . Câu:
Từ 3: . Câu:
Trọng tâm: Kỹ năng lắng nghe và hiểu lời nói (Listening Comprehension).
Em hãy lắng nghe một người lớn nói về một con vật (không cho em xem ảnh). Sau đó, em hãy vẽ con vật đó theo lời họ kể.
Trọng tâm: Hướng dẫn bằng lời (Instructional Language).
Dùng lời nói để hướng dẫn bạn/em chơi trò “Nhảy lò cò”. Ghi lại 3 câu quan trọng nhất em đã nói để hướng dẫn họ chơi đúng luật.
Trọng tâm: Hiểu văn bản (Reading Comprehension).
Vẽ lại nhân vật em thích nhất trong cuốn sách vừa đọc. Viết 3 điều nhân vật đó đã làm.
Nhân vật:
3 điều họ đã làm: 1. 2. 3.
Trọng tâm: Ngôn ngữ xã giao tích cực (Positive Social Language).
Em hãy nghĩ ra 1 câu khen ngợi một người bạn/người thân (ví dụ: "Tóc bạn hôm nay đẹp quá!", "Bố làm việc rất chăm chỉ").
Câu khen ngợi của tôi:
Trọng tâm: Đặt câu hỏi để thu thập thông tin (Questioning).
Viết 3 câu hỏi để phỏng vấn một người lớn về công việc họ làm.
Trọng tâm: Ngôn ngữ hòa giải (Conflict Resolution Language).
Kể/vẽ về lần em dùng lời nói để xin lỗi hoặc làm hòa với ai đó (bạn bè, anh chị em).
Trọng tâm: Lập kế hoạch theo thứ tự (Planning).
Vẽ 3 việc em sẽ làm theo thứ tự sau khi tan học.
| 1. Việc đầu tiên | 2. Việc thứ hai | 3. Việc cuối cùng |
Trọng tâm: Tư duy lôgic để giải quyết vấn đề (Logical Reasoning).
Vẽ 3 bước em đã làm để tìm ra chiếc bút chì bị lạc (ví dụ: Bước 1: Nhớ lại lần cuối; Bước 2: Tìm dưới bàn; Bước 3: Hỏi mẹ).
Trọng tâm: Tìm hiểu nguyên nhân và kết quả (Cause and Effect).
Kể/vẽ về một thí nghiệm khoa học đơn giản em đã làm hoặc quan sát (ví dụ: thả vật nổi/chìm).
Tên thí nghiệm:
Kết quả:
Trọng tâm: Kỹ năng sử dụng con số (Numeracy).
Em có 10.000đ. Vẽ 2 món đồ chơi em muốn mua và ghi số tiền còn lại.
Đồ 1: tiền + Đồ 2: tiền = tổng tiền đã dùng.
10.000đ trừ đi tổng tiền đã dùng = tiền còn lại.
Trọng tâm: Tổ chức dữ liệu theo quy luật (Data Organization).
Vẽ 5 đồ vật theo thứ tự từ LỚN NHẤT đến NHỎ NHẤT.
Trọng tâm: Tư duy giải quyết vấn đề (Problem Solving).
Hỏi bố/mẹ một câu đố vui. Ghi lại ĐÁP ÁN em đã tìm ra.
Câu đố là:
Đáp án tôi tìm được là:
Trọng tâm: Dự báo sơ khởi (Forecasting).
Dự đoán thời tiết ngày mai (Nắng/Mưa/Gió). Viết 1 câu giải thích LÝ DO dự đoán của em.
Thời tiết ngày mai:
Lý do tôi dự đoán:
Trọng tâm: Sự bền chí (Grit).
Vẽ về lần em phải cố gắng thật nhiều để hoàn thành một bài tập khó hoặc một nhiệm vụ khó khăn (ví dụ: lắp một miếng ghép cuối cùng).
Trọng tâm: Thiết kế hình dung (Conceptual Design).
Vẽ một chiếc giày hoặc chiếc mũ mà em tự TƯỞNG TƯỢNG ra. Nó phải thật đặc biệt và khác lạ!
Trọng tâm: Hình dung không gian 3 chiều (Spatial Visualization).
Xây mô hình một ngôi nhà nhỏ bằng các khối Lego/khối gỗ. Sau đó, vẽ lại mô hình đó.
Trọng tâm: Cảm thụ màu sắc (Color Sensitivity).
Tô màu 4 ô với các màu em yêu thích nhất. Ghi tên 1 thứ có màu đó.
| Màu 1 | Màu 2 | Màu 3 | Màu 4 |
| Tên vật: | Tên vật: | Tên vật: | Tên vật: |
Trọng tâm: Làm việc với hoa văn và hình dạng (Pattern & Shape).
Vẽ và trang trí một chiếc khung ảnh bằng các hình dạng (vuông, tròn, tam giác, sao...).
Trọng tâm: Quan sát và sao chép (Observation and Drafting).
Quan sát chiếc cốc nước em đang dùng và vẽ lại sao cho giống nhất.
Trọng tâm: Hình học ứng dụng đơn giản (Applied Geometry).
Vẽ thiết kế một sân chơi nhỏ, sử dụng:
Trọng tâm: Khéo léo và tạo hình (Crafting).
Gấp một chiếc thuyền giấy đơn giản và vẽ lại chiếc thuyền đó.
Trọng tâm: Thẩm mỹ và cải tạo (Aesthetics and Renovation).
Vẽ cách em trang trí lại một chiếc hộp đựng bút chì cũ cho đẹp hơn, sử dụng màu sắc và sticker.
Trọng tâm: Lãnh đạo nhóm (Group Leadership).
Kể/vẽ về lần em tổ chức trò chơi "Trốn tìm" hoặc một trò chơi khác.
Tên trò chơi:
Ai đã chơi cùng em?:
Trọng tâm: Kỹ năng xã giao và gặp gỡ (Socializing).
Kể/vẽ về lần em chủ động rủ một bạn mới chơi cùng. Em đã nói gì để bắt đầu cuộc trò chuyện?
Trọng tâm: Thấu hiểu và Đồng cảm (Affective Empathy).
Em nhìn thấy bạn khóc vì bị ngã.
Em nghĩ bạn cảm thấy như thế nào?:
Em sẽ làm gì để an ủi bạn?:
Trọng tâm: Thuyết phục (Persuasion).
Kể 2 lý do em dùng để thuyết phục người lớn cho em ăn thêm 1 viên kẹo.
Trọng tâm: Hỗ trợ cộng đồng (Community Assistance).
Kể/vẽ về lần em giúp đỡ người khác (ví dụ: giúp cô giáo nhặt sách, giúp mẹ rửa chén).
Trọng tâm: Giải quyết vấn đề cá nhân (Interpersonal Problem Solving).
Vẽ lại tình huống hai người bạn cãi nhau và cách em giúp họ nói chuyện lại với nhau (Ví dụ: Bảo họ đổi chỗ, cho họ chơi chung món đồ chơi khác).
Trọng tâm: Tổ chức hoạt động (Event Organization).
Lên kế hoạch đơn giản cho tiệc sinh nhật của em. Ghi 3 bước chính.
Trọng tâm: Chăm sóc (Caring).
Vẽ lần em chăm sóc/an ủi ai đó khi họ buồn hoặc bị ốm.
Trọng tâm: Làm việc với dụng cụ và lắp ráp (Tool Handling).
Kể/vẽ về lần em lắp ráp xong một bộ Lego rất khó hoặc một món đồ chơi có nhiều mảnh.
Trọng tâm: Điều khiển cơ thể (Motor Control).
Tập đứng bằng một chân trong 1 phút. Em thấy **DỄ** hay **KHÓ**?
Trọng tâm: Làm việc ngoài trời (Outdoor Work).
Vẽ cách em tưới nước/chăm sóc cây cảnh (hoặc cho thú cưng ăn) ở nhà/trường.
Trọng tâm: Sức bền và sức mạnh (Endurance/Strength).
Kể về môn thể thao em thích nhất (ví dụ: bơi, đá bóng). Nó đòi hỏi em phải:
Trọng tâm: Tốc độ thao tác cơ thể (Speed of Operation).
Tập xếp đồ vào cặp sách nhanh nhất có thể (Sách, vở, bút...). Ghi lại thời gian em đã làm được.
Thời gian: giây.
Trọng tâm: Cơ chế hoạt động (Mechanical Understanding).
Vẽ sơ đồ một chiếc máy móc (ví dụ: máy hút bụi, máy bay) em nghĩ là hoạt động rất thú vị.
Trọng tâm: Kết cấu và vững chắc (Structure and Stability).
Xây một công trình vững chắc bằng khối gỗ. Vì sao nó không bị đổ?
Lý do nó vững chắc:
Trọng tâm: Khéo léo tinh tế (Fine Motor Skills).
Tập buộc dây giày hoặc cài nút áo. Em thấy mình đã làm **TỐT** hay cần luyện tập **THÊM**?
Trọng tâm: Củng cố nhận thức về 5 nhóm năng lực.
Ghi lại 1 hoạt động em thích nhất trong mỗi nhóm và vẽ một biểu tượng đơn giản cho nhóm năng lực đó.
| Nhóm Năng lực | Hoạt động tôi thích nhất (HĐ số...) | Vẽ Biểu tượng cho Nhóm |
|---|---|---|
| Ngôn ngữ | ||
| Phân tích – Lôgic | ||
| Hình học – Màu sắc – Thiết kế | ||
| Làm việc với Con người | ||
| Thể chất – Cơ khí |
Trọng tâm: Tổng kết các sở thích và khả năng nổi bật.
Chọn 3 hoạt động em cảm thấy mình làm tốt nhất và thích nhất từ tất cả các phần đã làm. Vẽ 1 biểu tượng cho mỗi hoạt động.
| STT | Khả năng nổi bật (Tên hoạt động) | Vẽ Biểu tượng cho Khả năng |
|---|---|---|
| 1. | ||
| 2. | ||
| 3. |
Trọng tâm: Bắt đầu nối năng lực với thế giới nghề nghiệp.
Dựa trên 3 khả năng nổi bật em vừa chọn, hãy thảo luận và vẽ 2 nghề nghiệp đơn giản mà em nghĩ sẽ cần những kỹ năng đó.
| Nghề nghiệp 1 | Nghề nghiệp 2 |
| Tên nghề: | Tên nghề: |
| Cần kỹ năng: | Cần kỹ năng: |
Trọng tâm: Thiết lập mục tiêu hành động đơn giản và chủ động.
Viết 2 hành động đơn giản em sẽ làm trong tuần tới để khám phá nhiều hơn về 2 khả năng nổi bật của mình.
Để khám phá khả năng , tôi sẽ (ví dụ: đọc thêm 1 cuốn sách/ học thêm 1 từ mới):
Để khám phá khả năng , tôi sẽ (ví dụ: giúp đỡ 1 bạn khác/ thử tự lắp ráp 1 món đồ):
Trọng tâm: Tăng cường Nhận thức Liên nhân cách và Lòng trắc ẩn.
Lên danh sách 3 hành động tôi sẽ làm trong lớp học hoặc gia đình để giúp các bạn/người thân của tôi cảm thấy an toàn và được yêu thương.
Trọng tâm: Cam kết thực hành kỹ năng Tự Điều chỉnh.
Viết hoặc vẽ một lời hứa em sẽ giữ để thực hành Tự Điều chỉnh khi em gặp khó khăn, tức giận hoặc lo lắng.
Lời hứa của tôi:
Hãy nhớ rằng: Em đã có mọi thứ em cần. Hãy thực hành các kỹ năng mới lặp đi lặp lại nhé!